Kuşların Günlük İbadet Vakitleri

Kur’ân bize, kuşların günlük ibadet ve namazlarından bahseder. Bu konudaki âyetler şunlardır:

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ

“Hiç görmedin mi göklerde ve yerde kim varsa, kuşlar bile sıra sıra dizili iken Allah’a ibadet ederler. Her biri namazını ve ibadetini bilir.  Allah da onların ne yaptıklarını bilir.(Nur 24/41)

اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ .إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ .وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ

“Bunların sözlerine sabret. Bunlara kulumuzu, güçlü Davud’u anlat; o, pek saygılıydı. Akşamleyin  ve kuşluk vaktinde[1] onunla birlikte ibadet eden dağları, hizmetine vermiştik. Kuşlar da (hizmetindeydi, onunla) toplu halde ibadet ederlerdi. Hepsi ona pek saygılıydı.”(Sad 38/17-19)

وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ

“Dağları ve kuşları da Davud’un emrine vermiştik; onunla birlikte ibadet (tesbih ederlerdi).”(Enbiya 21/79)

________________________________________________

[1]Sebe 34/10, Sad 38/18

Allah da onların ne yaptıklarını bilir.

Allah’ın Elçisi sallallahu aleyhi ve sellemin şöyle dediği bildirilmiştir:

Allah’ın en sevdiği namaz Davûd’un namazı, en sevdiği oruç Davud’un orucudur. Gece yarısında uyur, üçte birinde (ortasında) kalkar, altıda birinde (seher vaktinde) yine uyurdu. Bir gün oruç tutar, bir gün yerdi[2].”

Horoza sövmeyin, o namaz için uyarıda bulunur.[3]

Âyetler, kuşların ibadetini, tek tek değil, toplu halde ötüşleriyle anlayacağımızı bildirmektedir. Kuşlar Davud aleyhisselam ile birlikte ibadet ettiklerine göre onunla aynı vakitlerde ibadet ediyor olmalılar. O da diğer nebiler gibi günde beş vakit namazın yanında teheccüd namazı kılıyor, seher vaktinde istiğfar ediyor, kuşluk namazı kılıyordu.

Kuşlarla ilgili özel gözlemler yapmadık. Ancak namaz vakitlerini gözlemlerken kuşların, toplu olarak seher vaktinden yaklaşık 15 ila 25 dakika öncesinde öttüklerini, aynı ötüşü imsaktan ve güneşin doğmasından 15 ila 25 dakika öncesinde ve güneşin ufkun yaklaşık 5 derece üstüne çıktığı kuşluk vaktinde ve akşamüstü tekrarladıklarını gördük.

İmsak vaktinin başlangıcında, güneşin doğuşu, batışı ve diğer namaz vakitlerinin giriş saatlerinde, toplu halde olmasa da kuşlar ötmektedir. Kuşlar konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığımız için, diğer kuşlara müezzinlik yapan kuşların hangileri olduğunu tespitte konuyu iyi bilenlerin yardımına ihtiyacımız vardır.

Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır

____________________________________________

[1] Kuşluk vakti diye tercüme ettiğimiz kelime işrak =الْإِشْرَاق’tır. İşrak vakti; Güneş ışıklarının yeryüzüne yayıldığı kuşluk vaktidir (Lisan’ul-Arab). Bu vakitte kılınan namaza salatu’d-duhâ veya salâtü’l-işrâk denir. Türkçede ona kuşluk namazı denir.

[2] Buhârî, Teheccüd 7.

[3] Ebû Dâvud, “Edeb”, 114 (5102); Taberânî, el-Mucemü’l-Evsat, IV, s. 64; Beyhaki, Şuabü’l-İmân, IV, s. 299 (5173)