FIKIHTA HÂCET KAVRAMI

Müslümanlar uzunca bir süredir sistemlerini Allah’ın kitabına göre kurma cesaretini gösterememekteler. Bunun bir sonucu olarak da herhangi bir konunun dini yönünü ele alırken, temel ilkeler üzerinden değil, istisnalar ve geçici çözümler üzerinden yürümeyi tercih etmekteler.

Giriş
Nasların sınırlı, çözüm bekleyen olayların sınırsız olduğu düşüncesinden hareketle fıkıh kendi kaynak, ilke ve yöntemlerini üretmiştir. İctihad üst başlığı altında “çözüm üretme, yarar sağlama ve kolaylaştırma” gibi fikri temellerle desteklenen “illet, hikmet, maksat, maslahat, istihsan, örf, sedd-i zerâ’i, zaruret, hacet” ve benzeri kavramlara fıkhın usul ve füruya dair müktesebatında sıklıkla atıfta bulunulur.

Çalışmamızda, fıkıh eserlerinde herhangi bir hükmün gerekçesi, eleştirisi yahut savunulması bağlamında karşımıza çıkan “zaruret” ve “hâcet” kavramlarına, bu iki kavram arasındaki ilişkiye ve temelinde bu kavramların olduğu bazı ilkelere değineceğiz. Ayrıca bu ilkelerle temellendirilen bazı fetva örneklerine dikkat çekeceğiz.

Yazının tamamını görüntülemek için linke tıklayın: fatih-orum-kh-31-sayi-fikihta-hacet-kavrami

Dr. Fatih ORUM

Yayımlandığı Yer: Kitap ve Hikmet Dergisi, Ekim – Aralık 2020, Sayı: 31, s. 38-46